Ülkemizde çalışma alanları belirli kollara ayrılmıştır. Bu kollarda uzun yıllar çalışan kişiler, belli bir yaşın sonrasında çalışma gücünü kaybederek malul sayılır. Bu kişiler, genel olarak malulen emekli edilir. Bu yazımızda malulen nasıl emekli olunur, malulen emeklilik şartları nelerdir gibi sorularınıza cevap vereceğiz.
Çalışanlar, bulundukları iş konumuna ve bağlı oldukları kuruma göre 4A – 4B – 4C kapsamında değerlendirilir. Bir çalışan hangi kapsama girerse girsin, ilerleyen yaşlarda çalışma gücünü kaybetmeye başladığı anda malulen emeklilik hakkı kazanır.
MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?
Malulen emekli olabilmek için çalışanların bazı şartlara uygun olması gerekir. Malulen emeklilik şartları şunlardır;
- 4A – 4B – 4C ve diğer bölümlerde sigortalı olarak çalışan kişinin en az 10 yıl sürekli çalışmış olması
- 10 yıl süren sigortalılık dönemi içerisinde toplamda en az 1800 günlük hizmet sunmuş olması
- Sağlık kurulunca çalışanda en az %60 oranda güç kaybının yaşandığının belirtilmesi
- Güç kaybı durumunun çalışan kişide işe başladıktan sonra gelişmiş olması
- 4A kapsamına giren kişilerin işten ayrılması
- 4B kapsamına giren kişilerin ticari faaliyetlerine son vermiş olması ve prim borcunun bulunmaması
- 4C kapsamına giren kişilerin görevlerinden ayrılması
SSKLILAR MALUMEN EMEKLİLİK İÇİN NEREYE BAŞVURMALIDIR?
SSK’lı olarak çalışan kişilerin malulen emekli olabilmesi için başvuruda bulunması gerekir. SSK’lı malulen emeklilik başvurusu, kişinin bulunduğu ildeki SSK il müdürlüğü üzerinden yapılır. İstanbul’da yaşayan bir kişi İstanbul Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne giderek başvurusunu gerçekleştirir. Diğer illerde yaşayanlarda aynı şekilde bulundukları ilin Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri’ne başvurmalıdır. Memurlar ise malulen emeklilik için çalıştıkları kuruma başvurabilirler.
MALULEN EMEKLİ OLMAK İÇİN GEÇERLİ HASTALIKLAR HANGİLERİDİR?
Bir kişinin malulen emekli olması için belirlenmiş hastalıklardan birisini yaşaması gerekir. Çalışan, söz konusu hastalıklardan birisine sahip olduğunu sağlık raporu ile kanıtlamalıdır. Sağlık raporu sonucunda kişinin malulen emekli olmasına izin verilir. Malulen emeklilik için geçerli hastalıklar şunlardır;
- Epilepsi
- Konvülsif epilepsi
- Serebral palsi
- Santral sinir sistemi hastalıkları
- Kanser hastalığı
- İleri derece şeker hastalığı
- Genetik bozukluklar
- Travmaya bağlı olarak gelişen stres ve obsesif bozukluklar
- Organ nakline gerek duyulan hastalıklar
MALULEN EMEKLİLİK İÇİN BAŞVURU NASIL YAPILIR?
Malulen emekli olmasını gerektirecek bir rahatsızlık geçiren kişiler, 10 yıl sigortalı olarak çalışmış ise ve prim gün sayıları en az 1800 gün ise malulen emeklilik başvurusu yapabilirler. Malulen emeklilik için başvuru, hazırlanmış olan dilekçe ve diğer istenen belgeler ile birlikte Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü ya da Sosyal Güvenlik merkezi üzerinden gerçekleştirilir.
İlk başvuru sırasında durumunu gösteren bir sağlık raporu sunan kişi, başvuru sonrasında sosyal Güvenlik Kurumu tarafından belirlenmiş bir sağlık kurumuna sevk edilir. Tam teşekküllü bir sağlık kurulu tarafından yeniden bir sağlık raporu hazırlanır. Kişinin sevk edileceği sağlık kurumu, Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Üniversite Hastanesi ya da Devlet Hastanesi olabilir.
Hastaneye sevk edilmiş olan kişi, gerekli işlemlerin ardından yeni bir sağlık raporu alacaktır. Bu raporda kişinin %60 ve daha fazla şekilde iş göremez olması gerekir. Sağlık raporunda bu bilginin belirtilmesi durumunda kişi, malulen emekli edilmiş olacaktır.
MALULEN EMEKLİLİK MAAŞI NASIL HESAPLANIR?
Malulen emekli olma hakkı kazanmış bir kişinin alacağı maaş, değişkenlik gösterir. Dikkate alınacak olan prim gün sayısı 9000 gündür. 9000 günden az prim gününe sahip olan kişilerin prim gün sayısı tam 9000 olarak hesaplanır. 9000 üzerinde prim günü olanlara ise ne kadar prim günleri varsa tamamı hesaplanır.
Düşük prim gününe sahip olan kişiler, malulen emekli olmaları durumunda düşük maaş almamaları için yüksek prim gününden hesaplama yapılır. Malulen emeklilik maaş hesaplaması şu şekilde yapılır;
- 4A SSK kapsamında çalışanların prim gün sayısı 7200 güne tamamlanır
- 4B Bağ kur kapsamında çalışanların prim gün sayısı 9000 güne tamamlanır
- 4C emekli sandığı kapsamında çalışanların prim gün sayısı 9000 güne tamamlanır
- Yasalara göre kişinin yıllık kazancının %60’ının 12’de 1’i kişiye aylık olarak bağlanır
- Eğer kişi, başkasına muhtaç yaşıyorsa hesaplama %70 oranda yapılır
- Malulen emeklilik maaşının bağlanması, hastane onayının ardından hemen gerçekleştirilir. Malulen emeklilik hakkı kazananlar bir ay sonra maaşını almaya başlayacaktır.
0 Yorum yapıldı