Kekemelik Nedir, Neden Olur, Nasıl Tedavi Edilir?

Kekemelik, çocukluk yaşlarında başlayan ve konuşmayla ilgili olan bir rahatsızlıktır. Konuşma bozukluğu olarak da bilinen kekemelik, çocuklarda oldukça büyük sıkıntılara neden olur. Bu yazımızda Kekemelik Nedir, Neden Olur, Nasıl Tedavi Edilir sorularına cevap vereceğiz.

KEKEMELİK NEDİR?

Kekemelik, çocukluk yaşlarında başlayan bir konuşma bozukluğudur. Kekemelik sorunu yaşayan kişiler kelimeleri tam olarak söyleyemezler. Heceleri, ünlü ve ünsüz harfleri tekrarlayarak konuşurlar. Kelimeleri uzatabilir ve konuşma sırasında duraklayabilirler.

Kekemelik, çocukların konuşmayı öğrenmesi sırasında yaygın bir şekilde görülmektedir. Çocukların dil ve konuşma yetenekleri tam olarak gelişemezse kekemelik görülür. Çocukların birçoğunda kekemelik geçicidir ve zamanla kaybolur. Ancak bazı çocuklarda kalıcı olabilmektedir.

KEKEMELİK EN SIK HANGİ YAŞTA GÖRÜLÜR?

Kekemelik en sık olarak 2 – 6 yaş arasındaki çocuklarda görülür. Çocukların 55 – %10’luk kısmını etkiler. Kekemelik sorunu yaşayan çocukların %25’inde bu durum yetişkinliğe varmadan kaybolur. Kalıcı olması durumunda ise erken müdahale ile tedavi edilmesi gerekmektedir.

KEKEMELİK NEDEN OLUR?

Kekemeliğin birçok farklı ve olası nedeni vardır. Birçok faktör, çocuklarda kekemelik durumunu etkiler. Kekemelik neden olur sorusunun cevabı şu şekilde verilebilir;

Kekemelik aileden gelen bir durum olabilir.
Beynin dil ve konuşma bölümünde yaşanan kalıtsal bir anormallikten gerçekleşebilir.
Çocukluk döneminde normal gelişim sırasında görülebilir.
İnme ya da travma gibi nedenlerden dolayı beyinde oluşan yaralanmalardan kaynaklanabilir.
Şiddetli duygusal travma sonrasında ortaya çıkabilir.

KEKEMELİK BELİRTİLERİ NELERDİR?

Kekemelik belirtileri şu şekilde sıralanır;

Bir kelime, kelime öbeği veya cümleyi başlatmada zorluk
Bir sözcüğü veya sözcük içindeki sesleri uzatma
Ses, hece veya kelimeyi tekrar etme
Bazı heceler veya kelimeler için kısa sessizlik veya bir kelime içinde duraklamalar
Bir sonraki kelimeye geçmede zorluk yaşanması
Bazı kelimeleri söylerken yüzün veya üst gövdenin aşırı derecede gerilmesi
Konuşma kaygısı
Etkili iletişim kurmadaki yeteneklerde sınırlılık

Kekemeliğin oluşmasına bazı mimikler de eşlik edebilir. Kekemelikle birlikte görülen mimikler şunlardır;

Hızlı göz kırpma
Dudakların veya çenenin titremesi
Yüz tikleri
Baş hareketleri

KEKEMELİK EN ÇOK HANGİ DURUMLARDA GÖRÜLÜR?

Kekemelik genel olarak kişide olmasıyla birlikte bazı durumlarda daha da sıklıkla görülebilir. Kekemelik en çok hangi durumlarda görülür sorusuna şöyle cevap verilebilir;

Heyecanlandığında
Yorgunken
Stres altındayken
Kendini baskı altında hissettiğinde
Kalabalık önünde konuşurken
Telefonla konuşurken

KEKEMELİK NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Kekemelik nasıl teşhis edilir sorusunun cevabı, tamamen çocuk psikiyatristinin muayenesi olarak verilebilir. Çocuk psikiyatristi, çocuğun ses, konuşma ve dil bozuklukları ile ilgili testler uygular. Bu testler sırasında kekemelik teşhisi konulabilir. Kekemelik teşhisi konulması sırasında bakılan kriterler şunlardır;

Kekemeliğin ilk fark edildiği zaman,
Hangi koşullarda ortaya çıktığı,
Kekemelik davranışlarının bir analizi,
Çocuğun konuşma ve dil becerilerinin değerlendirilmesi ile elde edilen veriler

Bu veriler göz önüne alınarak yapılan tanı konma sürecinin ardından doktor tarafından bu durumun geçici mi yoksa kalıcı mı olduğu tespit edilmelidir. Bunu belirlemek için ailede kekemelik olup olmadığı ve çocuktaki kekemelik durumunun 6 aydan uzun mu yoksa kısa mı olduğu gibi sorulara cevap aranır.

KEKEMELİK NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Kekemelik teşhisi konduktan sonra sıra tedavi aşamasına gelecektir. Kekemelik tedavisi her çocuk için uygulanmaz. Bazı çocuklarda kekemelik zamanla kendiliğinden ortadan kalkar. Çocuk psikiyatristi tarafından yapılacak detaylı incelemenin ardından en doğru tedavi yöntemi belirlenir. Kekemelik tedavisi, bireyin ihtiyaçları ve eksiklikleri göz önünde bulundurularak herkes için farklı şekilde uygulanabilir.

Kekemelik tedavisi sırasında bu durumu tamamen ortadan kaldıracak yöntemler kullanılır. Kekemelik tedavi yöntemleri şu şekilde sıralanabilir;

Konuşma terapisi: konuşma terapisi sayesinde çocukta görülen konuşma kesintileri ortadan kaldırılır. Bu terapi sayesinde nefes desteği ve gırtlak gerginliği gibi alanlar kontrol altında tutulmaya çalışılır. Bu yöntem daha çok 3 – 6 ay arası kekemelik sorunu yaşayanlara uygulanır.
Elektronik aletler: konuşmanın akıcılığını sağlamak için çeşitli elektronik aletler kullanılabilir. Bu elektronik cihazlar sayesinde kişiye konuşması sırasında destek sağlanır.
Bilişsel davranışçı terapi: bu tedavi yönteminde kekemeliği artırma olasılığı olan durumların ortadan kaldırılması için çalışılır. Kişinin özgüven sorunları, yaşadığı stres ve endişelerin ortadan kaldırılması sağlanır.
Ebeveyn – çocuk etkileşimi: bu teknikte çocukla birlikte ebeveynler de tedaviye dahil edilir. Çocuğa en uygun şekilde nasıl yaklaşılması gerektiği gösterilir.