Karbonhidratların Faydaları Nedir, Ne Kadar Tüketilmelidir?

Karbonhidrat, doğada en fazla bulunan maddelerden birisidir. İnsan vücudu için besin ve enerji kaynağıdır. Yağ ve proteinle birlikte vücut için gerekli 3 besin maddesinden birisini oluşturur. Vücudun karbonhidrata da ihtiyacı vardır. Bu yazımızda karbonhidrat hakkında bilgi vereceğiz.

KARBONHİDRAT NEDİR?

Karbonhidrat, metabolik işlemler ve hücresel madde üretimi için oldukça gerekli bir enerji kaynağıdır. Sakaritler olarak da bilinir. Vücuda girdiği zaman  sindirim sistemi tarafından glukoza dönüştürülür. Dönüştürülmüş hali ile hücrelerde, dokularda, organlarda, karaciğerde ve kaslarda yoğun şekilde depolanır.

KARBONHİDRATLARIN ÖZELLİKLERİ NEDİR?

Karbonhidratların çok sayıda özelliği bulunur. Karbonhidratın özellikleri şu şekilde sıralanır;

• Karbon, hidrojen ve oksijen atomlarından oluşur.
• Dört ana biyomolekülden birisidir.
• Fotosentez sırasında üretilir.
• Yağların ve proteinlerin sentezinin başlangıcıdır.
• Bilgi içeren nükleik asit yapısında bulunur.
• Beynin yağ yakabilmesi için karbonhidrata ihtiyacı vardır.
• Kan grubu oluşumun sağlar.
• 1 gramında 4 kilokalori bulunur.

KARBONHİDRATLAR NE İŞE YARAR?

Karbonhidratlar tüm canlılarda bulunan ve birinci derecede önemli enerji kaynağı olarak bilinen temel bileşenlerdir. Karbonhidratın çok sayıda türü bulunur. Her türün özellikleri ve görevleri birbirinden farklıdır.

KARBONHİDRAT TÜRLERİ NELERDİR?

Karbonhidratlar kendi aralarında 3 türe ayrılırlar. Her türün işlevi ve görevi birbirinden farklıdır. Karbonhidrat türleri şunlardır;

• Basit karbonhidratlar
• Kompleks karbonhidratlar

Basit karbonhidratlar hızlı şekilde enerji sağlarlar. Ancak bu enerji oldukça kısa sürelidir. Hızlı şekilde emilirler ve bu durum kan şekerinin artışına neden olur. Basit karbonhidratlar kendi aralarında 2’ye ayrılır;

• Monosakkaritler: en küçük şeker birimidir. En önemli olanları glukoz, fruktoz ve galaktozdur. Glukoz, hücrelerde yakıt görevini üstlenir. Kan şekeri düzeyini belirler. Galaktoz, süt ürünlerinde früktoz ise sebzelerde, meyvelerde ve balda bulunur.
• Disakkaritler: birbirine bağlanmış monosakkaritlerden oluşur. En önemli olanları laktoz, maltoz ve sukrozdur. Laktoz süt şekeri, sukroz sofra şekeri olarak bilinir.

Kompleks karbonhidratlar, uzun süre doygunluk sağlama özelliğine sahiptir. Vitamin, mineral ve lif açısından çok zengin olurlar. Kompleks karbonhidratların bulunduğu besinler şunlardır;

• Meyveler
• Sebzeler
• Patates
• Pirinç
• Buğday
• Bakliyat
• Kepekli tahıllar

Kompleks karbonhidratların tek çeşidi bulunur. Bunlar polisakkaritlerdir. Polisakkaritler, iki ya da daha fazla monosakkaritin birleşmesi ile oluşur. Bitkilerde nişasta, hayvanlarda ise glikojen polisakkaritlerden birisidir.

KARBONHİDRATLAR HANGİ BESİNLERDE BULUNUR?

Karbonhidratlar gıdalarda üç farklı şekilde bulunur. Bunlar;

• Şeker
• Nişasta
• Lif

• Çikolata
• Tatlılar
• Beyaz ekmek
• Gazlı içecekler
• Ballar
• Şuruplar
• Nektarlar
• Süt gıdaları
• Meyveler
• Sebzeler

• Ekmek
• Pirinç
• Patates
• Fasulye
• Kahvaltılık gevrekler
• Kepekli makarna
• Tahıllar

• Kabuklu sebzeler
• Fındık
• Tohumlar
• Kepekli ürünler
• Tam tahıllılar
• Kahverengi pirinç
• Bakliyatlar
• Muz
• Elma
• Havuç
• Patates
• Yulaf
• Arpa

KARBONHİDRATLARIN FAYDALARI NELERDİR?

Karbonhidratların birçok faydası bulunur. Çok fazla tüketilmemesiyle birlikte karbonhidratların faydaları şu şekilde sıralanır;

• Vücuda enerji sağlar
• Enerjinin uzun süre depolanmasını sağlar
• Sağlıklı ve dengeli enerji verir
• Kan şekerinin kana yavaş katılmasını sağlar
• Lif açısından zengindir
• Hastalıklardan korur
• Kabızlığı engeller
• Kolesterolü düşürür
• Kardiyovasküler hastalıkları önler
• Tip 2 diyabetten korur
• Bağırsak kanseri riskini azaltır
• Alınan kaloriyi dengeler
• B vitamini içerir
• Kalsiyum ve demir yönünden zengindir
• Yeterli uyku alımını sağlar
• Fiziksel aktivitelerde sağlıklı olmayı sağlar

GÜNLÜK NE KADAR KARBONHİDRAT TÜKETMEK GEREKİR?

Günlük karbonhidrat tüketimi kişinin yaşına, metabolizma durumuna ve faaliyetlerine göre değişiklik gösterir. Karbonhidrat tüketiminin ölçüsünü ayarlamak için kişinin günlük yaşamına göz atmak gerekir. her vücudun farklı bir karbonhidrat miktarına ihtiyacı olacaktır.