Deizm Nedir, Deist Kimlere Denir, Deizm Özellikleri Nelerdir?

Dünyanın ve evrenin işleyişine müdahale etmeyen tek tanrı olduğuna inanılan ve tüm dinleri reddeden inanç biçimi olarak bilinen Deizm, son günlerde çok tartışılan konulardan birisi haline geldi. Yaradancılık anlamına gelen Deizm hakkında tam olarak bilgi sahibi olmak için birçok kişi araştırma yapıyor. Bu yazımızda merakları gidermek adına Deizm nedir, Deist kimlere denir, deizm özellikleri nelerdir gibi sorulara cevap vereceğiz.

Tarih boyunca dini olarak birçok farklı inanç ve uydurma din ortaya çıkmıştır. Deizm, 17. Yüzyıldan sonra ortaya çıkan ve adını duyurmaya çalışan bir inanç şeklidir. Deizm’ de sadece Tanrı’nın varlığına inanılır ve bunun dışındaki tüm dinler reddedilir. Bu düşünceye göre dinsel bilgiye sadece akıl yolu ile ulaşmak mümkündür.

DEİZM NEDİR?

Yaradancılık olarak da bilinen Deizm, evrenin bir Tanrı tarafından yaratıldığını ancak bu yaratanın insanları kendi haline bıraktığı ve hiçbir şeye karışmadığı düşüncesidir.  Deizm ’e inananlar peygamberleri ve kutsal kitapları tanımaz, reddederler.

Deizm inancına göre peygamberler, kutsal kitaplar, cennet ve cehennem, melek ve şeytan gibi kavramların hiçbirisi kabul edilmemektedir. Bu inanca göre bilgiye ulaşmak için vahiy ya da peygamberlere ihtiyaç yoktur. Doğa, bilim ve akıl kullanılarak istenebilen tüm bilgilere ulaşılabilir. İnsan aklı yeterince geniş olduğu için Deizm’ e inanlara göre vahiylerle bilgi almak gereksiz görülür.

DEİST KİME DENİR?

Deizm inancını benimseyen ve akıl yolu ile her türlü sorunun ve sorunun üstesinden gelebileceğini düşünen kişilere Deist denir. Deistlere göre Tanrı sadece vardır. Ancak insanların yaşamlarına ve kararlarına müdahale etmez.

DEİZM ÖZELLİKLERİ NELERDİR?

Deizm özellikleri şu şekilde sıralanabilir;

• Deizm’ e göre Tanrı vahiy göndermez.
• Peygamberlere inanılmaz.
• Tanrı ile insan arasında hiç kimse yer almaz.
• Kutsal kitaplar Tanrı’nın sözleri olarak kabul edilmez.
• Vahiyler bu inanca göre Tanrı’dan gelmiş olamaz.
• Bu inancın bir peygamberi ve kutsal kitabı yoktur.
• Şeytan ve cehennem gibi öğelere inanmazlar.
• Özgürce düşünürler.
• İyi bir birey olmak için peygamber görüşlerine ihtiyaç duymazlar.
• Mucizelere ve kehanetlere inanmazlar.
• Herhangi bir din adamına ihtiyaçları yoktur.

DEİZM ÇEŞİTLERİ NEDİR?

Her inançta olduğu gibi Deizm’ de de zaman içerisinde bazı görüş farklılıkları oluşmuştur. Deizm sonrasında oluşan bazı farklı düşünceler, bu inancın bölünmesine ve çeşitlerinin oluşmasına neden olmuştur. Deizm çeşitleri şu şekildedir;

• Pandeizm
• Panendeizm
• Spiritüel deizm

Pandeizm, tüm evrenin Tanrı olduğunu düşünür. Bu inanca göre evrende yer alan her şey Tanrı’nın bir parçasıdır. Her şey Tanrı’dır, Tanrı her şeydir. Pandeizm inancına göre Tanrı ve kainat bir bütündür ve ayrı varlık yoktur. Tanrı, dünyada bulunan her nesnede, insanda ve doğada bulunur.

Panendeizm, tıpkı Pandeizm’ de olduğu gibi Tanrı’nın her şeyde olduğuna inanmaktır. Tanrı evrenin kendisidir. Ancak Panandeizm inancında Tanrı, tüm varlıkları ve evreni özünden yaratmıştır. Evrenin bilincinde değişmez, mutlak bir varlıktır ve her şeye hakimdir. Panendeizm inancında ruhun tek amacı Tanrı’ya geri dönmektir. Bunun için insanların evrim geçirmesi gerekir.

Spiritüel Deizm, içerisinde tefekkür ve meditasyon gibi olguları barındırır. Bu inançta da tanrı kainatı oluşturmuş ancak müdahale etmemiştir. Bu inançta tabiatta hissedilebilir bir Tanrı inancı bulunur. Bu inançta reenkarnasyon, karma ve sonsuz ödül gibi inançlar yer alır. Spiritüel Deizm’ e inananlar için “Spiritüel ama dinsel değil” ya da  “Spiritüel ama dini yok” gibi cümleler sıklıkla kurulur.